عشق و امید کلیدواژههای اشعار نظامی
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۷۰۹۱۴
«ای نام تو بهترین سرآغاز، بینام تو نامه کی کنم باز؟ ای یاد تو مونس روانم، جز نام تو نیست بر زبانم» این شعر را که در ابتدای منظومه «لیلی و مجنون» و در اول کتابهای درسی خواندهایم متعلق به یکی از شاعران و داستانسرایان نامدار و مشهور ایرانی است که در قرن ششم هجری زندگی میکرد، جمالالدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی بن موید یا حکیم نظامی.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شاعر بزرگ ایرانی، حکیم نظامی در قرن ششم هجری زندگی میکرد و در همان دوران، موفق شد سبکی را از خود در شعر و داستانسرایی بهجای بگذارد که در آثار شاعران پس از او در سدههای مختلف هم کاملا نمایان است. نظامی به حدی مشهور است که از هر شخصی بخواهید نام یک شاعر را بگوید، قطعا نظامی یکی از نامهایی است که خواهید شنید و این نشان از شهرت بالای او دارد.
نظامی نهتنها روش و سبک جداگانهای را در زمینه شعر و داستانسرایی بهکار بست، بلکه تاثیر ادبیات و شیوه او را میتوان در سبک شاعران و داستانسرایان پس از او هم به وضوح، مشاهده کرد. البته نظامی را نمیتوان فقط یک شاعر یا داستانسرا معرفی کرد؛ زیرا فعالیت و دانش او در علوم ادبی، نجوم، فلسفه، علوم انسانی، فقه، کلام و ادبیات عرب نیز زبان زد خاص و عام بود؛ اثر تمام این علوم و تسلط نظامی را میتوان در شعرهای فوقالعادهای که سروده است، کاملا احساس کرد.
ماجرای آرامگاه حکیم نظامی
نظامی در فاصله میان سالهای ۶۰۲ تا ۶۰۸ هجری قمری و در سن هفتاد سالگی، چشم از جهان فرو بست و آرامگاه او هم در جمهوری آذربایجان و شهر گنجه قرار دارد. البته این آرامگاه بهدلیل تحولات زیادی که در طول تاریخ و در شهر گنجه رخ داد، تغییر زیادی پیدا کرد و در نهایت، آرامگاه بازسازی شده نظامی را بهشکل کنونی و مطابق با تصویر در شهر گنجه جمهوری آذربایجان شاهد هستیم.
آرامگاه نظامی تاریخچه جذابی دارد و دانستن آن، خالی از لطف نیست. نخستین بنای آرامگاه نظامی به قرن سیزدهم میلادی باز میگردد و پس از تخریب، مجددا در سال ۱۹۴۷ میلادی بازسازی شد. این پایان ماجرا نبود و بنای کنونی آرامگاه که بهشکل استوانه است هم در سال ۱۹۹۱ میلادی احداث شد.
آرامگاه نظامی شاهد جنگ میان روسیه و ایران هم بود و ترکشهای آن، چهارده سال بعد موجب فروپاشی آرامگاه شد و در نهایت، این میرزا آدیگوزل (خان منطقه قرهباغ) بود که مجددا بنای آرامگاه را بازسازی کرد. در نهایت بنای فعلی آرامگاه که یک برج با ارتفاع ۲۰ متر است، در فضایی سرسبز ساخته شد.
نظامی از شاعران که شرافتفروش بیزار بود
جمالالدین ابومحمد در سالهای ۵۳۵ هجری قمری و در گنجه متولد شد. او نتوانست مدت زمان زیادی مهر پدر و مادری را تجربه کند؛ حکیم نظامی از بخت بد روزگار، پدر و مادر خود را در دوران کودکی از دست داد و طعم یتیمی را چشید. شواهد تاریخی نشان میدهد که نظامی در سنین جوانی، هیچگاه از شهر گنجه خارج نشد. او در جوانی موفق شد علوم مختلف را بیاموزد و به زبانهای آذری، عربی، فارسی و پهلوی، مسلط شود.
نظامی در شعرهای خود، همواره اطلاعات شخصی زیادی را در قالب نظم بیان کرده که همین مسئله سبب شده تا بتوان اطلاعات زیادی را درباره زندگی شخصی او، متوجه شد. بهعنوان مثال، برخی از شعرهای او بهخوبی نشان میدهند نظامی از شاعرانی که شرافت خود را با پول، معاوضه میکردند، بیزار بود یا نام اجداد او هم از میان شعرهای او مشخص شده است. او در شعرهایش، بسیار کم به رویدادهای زمان خود اشاره کرده و همواره تلاش میکرد تا هرآنچه در ذهن و ایدههایش میگذرد را در قالب شعر و داستان بر زبان آورد و نگارش کند. این مسئله سبب شد تا بتوان اطلاعات شخصی زیادی را از او به دست آورد.
حکیم نظامی در زمینه زندگی شخصی خود، حقیقتا رنج زیادی را تحمل کرده است. به گواه تاریخ و بر اساس اشعار او، مشخص شده است که نظامی در طول حیات خود، سه بار ازدواج کرده و هر سه زن در زمان حیات نظامی از دنیا رفتهاند.
عشق، تلاش و صبر از مهمترین ویژگیهای شخصیتی نظامی
محمد، نام تنها فرزند نظامی بوده که از زن نخست او است؛ زن اول نظامی، یک کنیز بود و نظامی در اشعارش، علاقه بسیار زیاد خود را به او نشان داده است. شانس با محمد هم یار نبود و مادر خود را در سن هفت سالگی از دست داد و همانند پدر خود، نتوانست طعم شیرین و احساس مادری را بهخوبی تجربه کند. زمان مرگ همسر نخست نظامی را باید پس از سرودن و به اتمام رساندن خسرو و شیرین عنوان کرد.
پس از مرگ همسر نخست نظامی، او دو بار دیگر ازدواج کرد که از بخت بد روزگار، هر دو همسر دیگر او هم پس از مدت کوتاهی از دنیا رفتند. بر اساس اطلاعاتی که میتوان از آثار نظامی متوجه شد، او علاقه زیادی به همسران و به خصوص، همسر اول خود داشت؛ خسرو و شیرین سرشار از احساسات لطیف و مضامین دقیق پیرامون عشق بوده که این مطلب را تصدیق میکند.
نظامی شخصیت خاصی داشت و شاید این موضوع سبب افزایش و ماندگاری شهرت او و آثارش در طول تاریخ شده است. نظامی، بیشتر عمر خود را در شهر گنجه زندگی کرد و بهندرت سفر میکرد. او تعدادی از آثار خود را به شاهان دوران خود تقدیم کرده است، اما این کار از روی ادب بوده و به همین علت هم نتوانست محبوبیت او را خدشهدار کند.
در تاریخ آمده که یکی از معدود سفرهای نظامی به دعوت سلطان قزل ارسلان بوده که آن هم فقط ۳۰ فرسنگ از نظامی فاصله داشت. بدون تردید، زندگی پر از فراز و نشیب، اما سرشار از احساس نظامی، باعث شد تا یادگاریهای زیادی از او برای علاقهمندان به شعر و ادب فارسی، باقی بماند.
آثار نظامی
خاص بودن نظامی در سبک شعرهایش نیز مثالزدنی است. کارشناسان ادبیات، او را متخصص انتخاب الفاظ و کلمات مناسب بهمنظور ایجاد ترکیبات خاص تازه معرفی میکنند. البته نظامی توانایی زیادی در به تصویر کشیدن جزئیات، آن هم با نیروی تخیل خود داشت که همین موضوع هم خاص بودن سبک او را بیش از پیش نمایان میکند. البته شعرهای نظامی بهدلایل مختلف همانند استفاده از اصطلاحات علمی، فلسفی و ترکیبات عربی، پیچیدگیهای خاص خود را دارد. گاهی وقتها این مسئله باعث سختی کار اساتید و علاقهمندان به ادبیات میشود؛ اما مزیتهای کلام نظامی به حدی بالا بوده که سختیها را از ذهن، پاک خواهد کرد.
حکیم نظامی در طول عمر خود، توانست آثار قابل توجهی از خود به یادگار بگذارد. سبک شعرها و داستانسرایی نظامی بهقدری جذاب بوده که هنوز هم با گذشت سالهای زیاد، شاهد الگوبرداری شاعران زیادی از سبک او هستیم. آثار نظامی شامل مخزنالاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر، اسکندرنامه و دیوان قصاید و غزلیات بوده که هرکدام، دریایی از احساس و تخیلات ستودنی نظامی را شامل میشوند. بد نیست به هرکدام از آنها، اشارهای کوتاه داشته باشیم.
مخزن الاسرار
از آن جایی که حکیم نظامی در شعرهای خود، مسائل شخصی مختلفی را ذکر میکرد، بهراحتی میتوان گفت مخزن الاسرار، نخستین مثنوی او بوده است. نظامی همواره در شعرها به تاریخهای بسیار دقیقی از سن فرزند یا سایر موارد اشاره میکرد و به همین علت، مشخص شده است خلق این مثنوی در میان سالهای ۵۶۱ تا ۵۶۹ قمری رخ داده است.
مخزنالاسرار طیف وسیعی از موضوعات مهم زندگی همانند خودشناسی، خداشناسی و ویژگیهای اخلاقی نیکو را شامل میشود. این مثنوی توسط نظامی به ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود که والی آذربایجان بود، هدیه شد.
خسرو و شیرین
یکی از آثار عاشقانه و فوقالعاده جذاب نظامی، قطعا خسرو و شیرین است که هر مخاطبی را به خود جلب میکند. در حقیقت این اثر پیرامون حکایت عشق و علاقه خسرو پرویز شاه (پادشاه بزرگ ساسانی) و شیرین (شاهزاده ارمنی) است که بهخوبی روایت شده است.
این داستان توسط فردوسی حکیم هم در شاهنامه ذکر شده و از آن با عنوان شیرین و فرهاد، یاد میکنند. از آن جایی که مادر نظامی، کُرد بود و شیرین و فرهاد هم یکی از داستانهای زیبا و دلنشین منطقه کرمانشاه به حساب میآید، میتوان اینطور برداشت کرد که نظامی از این داستان باخبر بوده و مجددا آن را بهصورت شعر، بازگو کرده است. در تاریخ آمده که نظامی، این اثر خود را بنا به درخواست سلطان ارسلان (یکی از پادشاهان سلجوقی) سروده است. شاید کمی دور از انتظار باشد که بگوییم نظامی برای سرودن ۶ هزار و ۱۵۰ این منظومه عاشقانه، بیشتر از شانزده سال زمان صرف کرده است.
لیلی و مجنون
لیلی و مجنون را باید بهعنوان سومین مثنوی نظامی معرفی کنیم که ماجرای عشق دو عاشق نابالغ را روایت میکند. با اینکه مثنوی لیلی و مجنون، باز هم به خواست یکی دیگر از پادشاهان زمان نظامی، یعنی شروان به نظم کشیده شد؛ اما توانست در مدت زمان ۴ ماه، این اثر را با ۴ هزار و ۷۰۰ بیت به اتمام برساند؛ این کار را باید بهعنوان یکی از شاهکارهای نظامی معرفی کنیم.
اطلاعات موجود و نظرهای کارشناسان مختلف نشان میدهد که نظامی در این مثنوی، داستان عاشقی یک شخصیت عرب را بیان میکند و در آن سعی کرده است تفاوتهای فرهنگی اعراب و ایرانیان را هم نشان دهد. بد نیست بدانید که مثنوی لیلی و مجنون به زبانهای مهم غربی هم ترجمه شده که این مسئله بهخوبی ارزش بالای اثر او را نشان میدهد.
هفت پیکر
هفت پیکر بهعنوان چهارمین منظومه نظامی، شهرت زیادی دارد و با نامهای بهرامنامه و هفت گنبد هم شناخته میشود. از نظر اعتبار و ارزش، میتوان هفت پیکر را در کنار خسرو و شیرین قرار داد. اگر بخواهیم یکی از آثار نظامی را نام ببریم که در آن بخشهای مختلف تاریخی، احساسی و سایر موارد زمان نظامی را شامل میشود، قطعا هفت پیکر را نام خواهیم برد. این منظومه از سه بخش تشکیل شده که میتوانبخش نخست آن را مربوط به رویدادهای زمان بهرام پنجم ساسانی عنوان کرد. منظومه هفت پیکر، ترکیبی از جنبههای حماسی و غنایی بوده که البته با تخیل رمانتیک نظامی، همراه شده است. بدون تردید، این اثر را باید یکی دیگر از آثار ماندگار در میان آثارهای نظامی به حساب آورد.
اسکندرنامه
یکی دیگر از آثار مشهور نظامی، اسکندرنامه است. البته اسکندرنامه از دو بخش اقبالنامه و شرفنامه تشکیل شده است. نظامی برای اسکندرنامه از منابع گوناگونی که پیرامون اسکندر وجود داشت، استفاده کرد و با ترکیب داستانهای مختلف، توانست اثری بسیار جذاب را با ۱۰,۵۰۰ بیت، ایجاد کند.
دیوان قصاید و غزلیات نظامی
این دیوان در سه بخش احوال، آثار و دیوان نظامی، آن هم با تلاش سعید نفیسی جمعآوری شده است. البته بخش دیوان بهتنهایی شامل چهار بخش دیگر همانند قصاید، غزلیات، قطعات و ابیات پراکنده میشود.
اهمیت نظامی گنجوی از زبان اساتید زبان فارسی
مهدی نوریان معتقد است: نظامی از خداوند توفیق طلب میکند که راه تحقیق را به او نشان دهد. ذکر این نکته ضروری است که «تحقیق» در روزگار ما معنی و مفهوم متفاوتی با آنچه که نظامی مطرح کرده است، دارد. نظامی «تحقیق» را در معنای سیر و سلوک عارفانه و جستجوی حقیقت محض بیان کرده است. البته این معنی در متون گذشته و قدیم ما و نزد دیگر شاعران نیز به چشم می خورد. به عنوان نمونه سعدی و خاقانی شروانی به این مهم اشاره دارند.
مهدی محبتی میگوید: اگر پنج گنج نظامی را به مثابه یک منحنی معنادار در نظر بگیریم؛ نقطه آغاز آن مخزن الاسرار است که با خسرو و شیرین و لیلی و مجنون بر می آید و فراتر می رود و در هفت پیکر به نقطه اوج و کمال هنری و روایی خود می رسد و درپی آن فروتر می شود و در اسکندرنامه به پایان می رسد.
مریم صالحینیا معتقد است: اگر بخواهیم به مخزن الاسرار و دیگر اشعار نظامی با رویکرد تحلیل محتوایی بنگریم، شاهد هستیم که کلیدواژه هایی مدام در این اشعار تکرار می شوند که یکی از آنها عشق است و در کنار آن، امید یکی از مهمترین کلید واژههای اشعار نظامی است. نظامی از پس قرنها مخاطب خود را فرا میخواند تا شعر او را بخواند و با او وارد گفتوگو شود.
عباس واعظزاده میگوید:حکیم نظامی گنجوی با سرودن پنج منظومه، معروف به خمسه نظامی نام خود را در ادبیات فارسی ماندگار کرده است. برخی از محققان معتقدند که نظامی قصد اولیهای برای سرودن این پنج منظومه و خلق مجموعهای به نام خمسه را نداشته و بنابر موقعیتهایی که برای او پیش آمده، این پنج منظومه را سروده و یکی پس از دیگری آنها را به اتمام رسانده است. لذا به طور اتفاقی، تعداد منظومهها به «پنج» رسیده و بعد از نظامی، با فاصله اندکی فاصله زمانی، این پنج منظومه را در مجموعه ای گردآورده اند و نام آنرا پنج گنج یا خمسه گذاشتهاند.
فرهنگ کتاب و ادبیات ۰ نفر برچسبها حکیم نظامی مهدی نوریان سعدی سعید نفیسی شاهنامه لیلی و مجنونمنبع: ایرنا
کلیدواژه: حکیم نظامی مهدی نوریان سعدی سعید نفیسی شاهنامه لیلی و مجنون حکیم نظامی مهدی نوریان سعدی سعید نفیسی شاهنامه لیلی و مجنون حکیم نظامی مخزن الاسرار خسرو و شیرین لیلی و مجنون آثار نظامی پنج منظومه هفت پیکر شهر گنجه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۷۰۹۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بهترین فیلم های وسترن با بازی «لی ون کلیف»؛ از Beyond the Law تا The Grand Duel
بیش از سه دهه از آخرین نفسهایی که لی ون کلیف فقید کشید میگذرد، اما او یکی از مشهورترین و دوست داشتنی ترین بازیگرانی است که در آمریکا و ایتالیا (جایی که بسیاری از وسترنهای اسپاگتی خود را در آنجا بازی کرده است) در لوکیشن های فیلمسازی قدم زده است.
به گزارش روزیاتو، ون کلیف پرکار و مشهور بود، به طور میانگین هر سال حدود سه فیلم بازی می کرد و بر خلاف دیگر بازیگران قدیمی هالیوود که بیشتر نقش قهرمان یا نقش منفی داستان را بازی میکردند، یک بازیگر متنوع الکار بود که همیشه از انتخاب تمامی بخش های طیف اخلاق استقبال می کرد.
ون کلیف پس از خدمت به عنوان خدمه سونار در طول جنگ جهانی دوم، به هالیوود پیوست. او با رضایت تمام نقش های مکمل را پذیرفت تا اینکه در سال ۱۹۶۵ زمانی که سرجیو لئونه برای فیلم چند دلار بیشتر (For a Few Dollars More) او را انتخاب کرد، اتفاق بزرگ دوران حرفه ایش رخ داد و به شهرت رسید.
از آنجا به بعد، مسیر حرفه ای لی ون کلیف همواره رو به جلو بود و هر روز بر اعتبار و شهرت این بازیگر افزوده می شد. این بازیگر مشهور در طول دوران حرفه ای درخشان خود در بیش از ۵۰ فیلم وسترن بازی کرد، بنابراین کسانی که میخواهند کل فیلم شناسی این بازیگر را ببینند، کار دشواری در پیش دارند.
با این حال، چند فیلم وسترن لی ون کلیف وجود دارد که هر کسی که طرفدار ژانر وسترن یا این بازیگر است حتماً باید آن ها را تماشا کند. بدین بهانه، در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ مورد از بهترین فیلم های وسترن لی ون کلیف آشنا کنیم.
۱۰- The Stranger and the Gunfighter (1974)ادغام ژانرها در صنعت فیلمسازی رایج است، اما ترکیب ژانرهای رزمی و وسترن زیاد اتفاق نمی افتد. خوشبختانه، تب کونگ فو در اوایل دهه ۷۰، کارگردان ایتالیایی، آنتونیو مارگریتی را به تلاش برای ساخت چنین تلفیقی تشویق کرد.
در نتیجه این تلاش ها بود که فیلم The Stranger and the Gunfighter متولد شد. در این فیلم، یک جنگسالار تشنه ثروت، هو چیانگ (لو لیه) را مجبور میکند تا به غرب قدیم برود، تا گنج متعلق به عموی مردهاش را پیدا کند، در غیر این صورت خانوادهاش را خواهد کشت. زمانی که چیانگ به آمریکا میرود، مجبور میشود با قاتل عمویش، داکوتا (ون کلیف) متحد شود که البته اتحادی از روی رضایت نیست.
به عنوان یک استاد هنرهای رزمی در سرزمینی پر از ششلول بند، چیانگ بدون شک در این فیلم شبیه یک ماهی در خارج از آب است، اما او هنوز هم به لطف کمک های داکوتا موفق می شود خارج از زیستگاه طبیعی خود زنده بماند.
پیوند و همکاری غیرمنتظره بین این دو چیزی است که فیلم را به اوج جذابیتش می رساند. رویدادها بین نبرد تن به تن رزمی و تیراندازیهای به سبک سنتی در حال تغییرند که احساس خوشایند خاصی ایجاد میکنند. طرح داستان به همان اندازه که خلاقانه است بامزه نیز هست.
برای مثال، مشخص می شود که عموی چیانگ قبل از مرگ، مسیر مایکل اسکافیلد در سریال فرار از زندان را رفته و نقشه گنج را بر روی بدن چهار معشوقهاش نقاشی کرده است. بنابراین چیانگ و داکوتا مجبور می شوند این چهار زن را پیدا کنند، اما وادار کردن آن ها به نشان دادن نقاشی های پشت شان برای نقشه خوانی، کار راحتی نیست.
۹- Beyond the Law (1968)در فیلم Beyond the Law، کارگردان جورجیو استگانی یک انتقال غافلگیرکننده از راهزن به کلانتر را به مخاطبان ارائه می دهد. یک سارق حرفه ای و کاربلد، کادلیپ (ون کلیف)، که ترجیح میدهد بدون خشونت دزدی کند، پس از اینکه گروه دیگری از راهزنان را از دزدی از دلیجانی باز می دارد که خودش قصد سرقت از آن را داشت، به شکل غیرمنتظره ای خود را در سمت مجریان قانون میبیند.
شجاعت کادلیپ نشان کلانتری را برایش به ارمغان میآورد، اما او متوجه میشود که این شغل بسیار سختتر از آن چیزی است که انتظار داشت.
تماشای فیلم وسترن Beyond the Law بسیار خوشایند است زیرا بیشتر شخصیت محور است تا اکشن یا طرح محور. مخاطبان اغلب وارد ذهن کادلیپ میشوند و از این که او به چه چیزی فکر میکند یا قرار است چه کاری انجام دهد مطلع می شوند.
به لطف این رویکرد، تشخیص مهارت های بازیگری برتر ون کلیف ساده تر می شود. در اینجا بارها شاهد نگاه خیره تند و تیز همیشگی ون کلیف با چشمان ترسناک، پوزخند کینه توزانه و حرف زدن آرام و دقیق او هستیم.
با خشونت محدود، این فیلم برای تشریح مضمون اخلاق نیز زمان می گذارد. کادلیپ دائماً با انتخابهای سختی روبرو میشود، مانند اینکه آیا به همکاران سابق خود دستبند بزند و یا از پولی که وظیفه نگهبانی آن را بر عهده دارد، مقداری کش برود یا نه. به نوعی، او همیشه انتخاب درستی می کند، اما این انتخاب هرگز آسان نیست.
۸- Barquero (1970)گوردون داگلاس بزرگ، که کار خود را به عنوان یک کودک بازیگر آغاز کرد، از تست کردن لذت می برد. در فیلم Barquero، او با موفقیت لی را متقاعد کرد که یک بار دیگر نقش یک شخصیت خوب و مهربان را بازی کند و نتایج فوق العاده ای بدست آمد.
در اینجا، لی نقش تراویس، اپراتور یک کشتی مسافربری را بازی می کند که مردم را از طریق رودخانه از آمریکا به مکزیک منتقل می کند. وقتی متوجه می شود که یک دسته راهزن خطرناک در راه هستند، با خود عهد می بندد که به این گروه اجازه ندهد از رودخانه رد شوند. بنابراین یک درگیری پرتنش ایجاد می شود.
فیلم وسترن Barquero حدود ۱۱۵ دقیقه زمان دارد و از این مقدار ۱۰۰ دقیقه صرف زمینه سازی برای رویارویی نهایی می شود. خب، تماشاگران به دلیل مناظر زیبا، از این زمینه سازی سینمایی طولانی خسته نخواهند شد. کل طرح داستان بر جغرافیا تکیه دارد. نماهایی از رودخانه، سواحل و اطراف این لوکیشن ها همه به شکل زیبایی به تصویر کشیده می شوند.
طرح داستان نیز بسیار خوش ساخت است، و هیچ انتخاب غیر منطقی وجود ندارد. تراویس کاملاً حق دارد که به خاطر شغلش به عنوان اپراتور کشتی بدخلق و عنق باشد، زیرا می داند که رهبر دیوانه دسته راهزنان پس از عبور از رودخانه، ساکنان شهر مجاور را قتل عام خواهد کرد.
البته این یک نمایش ارتش یک نفره هم نیست. تراویس چند نفر را نیز دارد که به او کمک می کنند، بهویژه شخصیت سرسخت و بددهان ماونتن فیل، که حتی شخصیت شرور داستان را به چالش می کشد که گلوله های بیشتری به سمت او شلکی کند. او پس از برخورد یک گلوله، با لحنی تمسخر آمیز و دیوانه وار می گوید: “یک گلوله کار من را نمی سازد، پسر.” خوشبختانه، تراویس در نهایت به این خونریزی ها پایان می دهد.
۷- Sabata (1969)اولین قسمت از سه گانه ساباتا اثر جیانفرانکو پارولینی، تماماً درباره توطئه و فساد است. در اینجا، کلیف نقش یک جایزه بگیر را بازی می کند که وظیفه دارد سارقانی را که ۱۰۰,۰۰۰ دلار از پول ارتش ایالات متحده را دزدیده اند، شکار کند. برای این ماموریت ۵,۰۰۰ دلار به او وعده داده شده است.
در کمال تعجب، مشخص می شود که برخی از مقامات فاسد شهر این سرقت را سازماندهی کرده اند تا بتوانند از این پول برای خرید یک قطعه زمین ارزشمند که برای توسعه راه آهن اختصاص داده شده، استفاده کنند. وقتی آن را بفروشند، ۱۰ برابر ثروتمندتر می شوند. قابل درک است که ماموریت شخصیت اصلی داستان مانعی برای نقشه های آن هاست، بنابراین آن ها عهد می کنند که او را بکشند.
اکثر شخصیتهای وسترن شیوه استفاده از اسلحه را به خوبی می دانند، اما ساباتا بدون شک یکی از ماهرترین جایزه بگیران ژانر وسترن است. در طول فیلم، انبوهی از مهاجمان برای دستگیری او فرستاده می شوند، اما او بدون هیچ زحمتی و بدون نیاز به نزدیک شدن بیش از حد به آن ها، حسابشان را می رسد. او بسیار دقیق هدف می گیرد و چشمان باریک کلیف همه چیز را باورپذیر می کند.
از نظر شخصیت، ساباتا همچنان جذاب است زیرا عامدانه بد اخلاقی و بی اخلاقی را انتخاب یم کند. از آنجایی که او یک ضدقهرمان است، عهد میکند که پس از کشف توطئه، پول دزدیده شده را برای خودش نگه دارد. بخش زیادی از اعتبار این فیلم نیز به پارولینی باز می گردد. او برای منحصر به فرد ساختن فیلمش، در باب سلاح های استفاده شده توسط شخصیت ها خلاقیت به خرج می دهد.
این همان جایی است که اولین بار اسلحه بانجو (تفنگ پنهان شده در یک آلت موسیقی) ظاهر می شود. سالها بعد، این سلاح پس از بیرون کشیده شده توسط ال ماریاچی (آنتونیو باندراس) در فیلم Desperado دوباره محبوب شد.
۶- The Grand Duel (1972)پس از یک دهه خدمت به عنوان دستیارِ سرجیو لئونه، سرانجام جیانکارلو سانتی به تنهایی کار خود را آغاز کرد و فیلم وسترن The Grand Duel را ساخت. از بخت خوشش، او هنوز یکی از اسباب بازی های مورد علاقه استادش را داشت که با آن بازی کند.
لی ون کلیف در این فیلم در نقش کلانتر کلایتون بازی می کند، مرد قانونی که معتقد است یک فراری متهم به کشتن یک سرمایه دار، در واقع بی گناه است. از آنجایی که او از آن دسته کلانترهایی نیست که شاهد وقوع بی عدالتی باشد، تصمیم می گیرد که از این فراری بی گناه محافظت کند، در حالی که جایزه بگیران عرصه را بر او تنگ می کنند.
تا آنجایی که بحث فیلم هایی در مورد مردی در حال فرار در میان باشد، فیلم دوئل بزرگ با برخی از بهترین های این عرصه رقابت می کند. نیمه اول فیلم پر اکشن است، در شرایطی که کلانتر و متهم بیگناه با جایزه بگیرانی که به دنبال پول هستند و حاضر به گفتگو در مورد بی گناهی نیستند، مبارزه می کنند.
تماشای مرد متهم به شکلی ویژه ای جذاب است، جایی که او از یک بام به پشت بام دیگر می پرد و حتی در هنگام تیراندازی، پشتک وارو می زند. قسمت دوم فیلم نیز مانند یک فیلم پلیسی روایت می شود، جایی که کلیتون تلاش دارد تا بفهمد قاتل واقعی کیست.
این طرح و اکشن داستان با یک موسیقی فوق العاده از آهنگساز برنده اسکار آینده، لوئیس انریکز باکالوف ترکیب می شود. این موسیقی متن آنقدر خوب است که کوئنتین تارانتینو از آن برای Kill Bill: Volume 1 نیز استفاده کرد.
۵- The Big Gundown (1967)Big Gundown یک وسترن با تماشای ضروری برای علاقمندان به ژانر وسترن به ویژه در ژانر فرعی زاپاتا (فیلم های وسترن در مورد مکزیک و انقلاب این کشور در دوران غرب وحشی) است که بهترین مکزیک و غرب قدیمی را به تصویر می کشد.
در اینجا، یک سرمایه دار راه آهن، جاناتان کوربرت (کلیف) فعال سیاسی- هفت تیرکش را با وعده حمایت مالی از کمپین سیاسی اش وسوسه کرده، و او را مأمور می کند تا یک قانون شکن مکزیکی به نام کوچیلو را شکار کند.
این سرمایه دار بانفوذ ادعا می کند که کوچیلو یک متجاوز، قاتل و یک مرد تماماً نفرت انگیز است، و کوربرت به عنوان فردی که برای رفتار خوب ارزش قائل است، به سرعت کلت خود را برمی دارد و شروع به جستجوی این مرد شرور می کند.
این وسترن مورد تحسین منتقدان با غافلگیری قهرمان داستان و تماشاگران، اثرگذار است. در ابتدا، به نظر می رسد که همه چیز یک مسابقه و ماموریت آسان است. کوچیلو به عنوان یک شخصیت کودن به تصویر کشیده می شود و کوربرت سابقه بسیار خوبی در برابر مردانی مانند او دارد.
با این حال، کوچیلو ثابت می کند که یک فراری بدقلق و استاد در قال گذاشتن است. او قبل از اینکه حقیقت را برای کوربرت فاش کند، از تله های او دوری می کند. داماد الکلی سرمایه دار مقصر واقعی جنایت مورد نظر است و کوچیلو قربانی دیگری از یک دسیسه چینی کلاسیک است. پس از آن مناسبات تغییر می کند و اکنون فیلم صاحب دو قهرمان و دو شرور می شود.
۴-Death Rides a Horse (1967)برای هرکسی که مشتاق است ببیند شخصیت های منفی تاوان گناهانشان را می پردازند، دهها وسترن انتقامجویی فوق العاده وجود دارد، و Death Rides a Horse یکی از بهترینهاست.
این فیلم به کارگردانی جولیو پترونی در مورد هفت تیرکش جوانی به نام بیل است که در حال آماده شدن برای شکار و کشتن قانون شکنانی است که ۱۵ سال قبل خانواده اش را قتل عام کرده اند. او به زودی با یک تبهکار به نام رایان (ون کلیف) که به تازگی با قید وثیقه از زندان آزاد شده است، برخورد می کند، کسی که اتفاقاً بخشی از دارودسته ای بوده که آن جنایت را انجام داده است.
با این حال، رایان برای خودش بهانه ای می تراشد و اصرار می کند که اعضای گروهش برای او دسیسه چیده و او در واقع بیل را نجات داده است. شخصیت های فیلم در مورد به زبان آوردن دیالوگ بسیار مقرون به صرفه عمل می کنند، اما این موضوع اصلاً چیز بدی نیست.
حدود ۲۰ دقیقه طول می کشد تا رایان دهانش را باز کند و در این مدت، به طور مداوم به تماشاگران یادآوری می شود که نگاه خیره ون کلیف تا چه اندازه جذاب و مسحور کننده است.
علاوه بر این، در این فیلم وسترن تاکید زیادی بر کار دوربین وجود دارد. کلوزآپ های متعددی از چهره های غبار گرفته و زوم های غیرمنتظره زیادی در این فیلم وجود دارد. چیزی که فیلم کم دارد طرح منطقی است، اما اکشن داستان این نقص را جبران می کند.
برای مثال، هرگز به شکلی قانع کننده توضیح داده نمیشود که چرا این گروه به خانه خانواده بیل حمله کرده و هرگز چیزی به سرقت نبردند، اما این چیزی است که به راحتی فراموش میشود، به ویژه اینکه شلیک مداوم گلوله ها به شما فرصت نمی دهد به این موضوع فکر کنید.
۳- Day of Anger (1967)فیلم وسترن روز خشم ساخته تونینو والری قبل از تبدیل شدن به یک درام در مورد دشمنی، بهعنوان یک داستان در باب راهنمایی و مربیگری آغاز میشود. اسکات، رفتگر شهر که از اینکه به عنوان یک احمق دیده می شود، خسته شده است، عهد می بندد که نحوه استفاده از سلاح را یاد بگیرد.
وقتی یک هفت تیرکش به نام تالبی (ون کلیف) وارد شهر می شود و تصمیم می گیرد تیراندازی را به او یاد دهد، اوضاع برای اسکات آسان تر می شود. متأسفانه، زمانی که اسکات با مرد دیگری دوست می شود، این رابطه از بین می رود، که منجر به رویارویی پر تنشی در پایان بین دو دوست سابق می شود.
تماشای تبدیل شدن اسکات از یک شخصیت ضعیف که توسط هر مردی در شهر مورد تحقیر قرار می گیرد به یک هفت تیرکش خبره، الهام بخش است. انعطاف پذیری و سختکوشی او از صفحه نمایش بیرون می زند و بیننده را ترغیب می کند که برایش دل بسوزاند.
از سوی دیگر، تالبی به عنوان ابزاری استفاده می شود برای توضیح اینکه سوء استفاده چگونه عمل می کند. او خود نقشه ای می کشد تا به صدر قدرت در شهر برسد، اما در حالی که این کار را میکند، مرد دیگری با کاشتن ایدههایی در سر اسکات، علیه او نقشه میکشد.
بنابراین، داستان تالبی به عنوان یک داستان هشدار دهنده عمل می کند. او به آنچه که آرزویش را داشت میرسد، اما نمی تواند شاگردش را کنار خود نگه دارد. در نهایت این موضوع به سقوط او منجر می شود.
۲- For a Few Dollars More (1965)لی ون کلیف با بازیگران زیادی کار کرد، اما همکاریهای او با کلینت ایستوود به یاد ماندنیتر است. در فیلم For a Few Dollars More، او نقش سرهنگ مورتیمر، کهنه سربازی را بازی می کند که در جستجوی قانون شکنی به نام ال ایندیو است. او خیلی زود با یک هفت تیرکش ماهر به نام مانکو (ایستوود) که به دنبال همان مرد است برخورد می کند.
آنها به جای رقابت برای جایزه، موافقت می کنند که با هم کار کنند. آنچه در ادامه میآید یک داستان حماسی شگفتانگیز است که بسیار هیجانانگیزتر از سانجوروی آکیرو کوروساوا است (فیلم اصلی که سرجیو لئونه این فیلم را از آن اقتباس کرده است).
«هنگامی که دو شکارچی به دنبال یک طعمه می روند، معمولاً در نهایت از پشت به یکدیگر شلیک می کنند». این یکی از دیالوگ های مشهور سرهنگ مورتیمر در فیلم است که پایه و اساس همکاری بین دو شخصیت اصلی را ایجاد می کند.
از آنجا به بعد، کشتار رخ می دهد. مورتیمر و مانکو به نقاط قوت یکدیگر تکیه می کنند، در حالی که دومی کارهای جسورانه انجام میدهد و اولی از موهبت هوشیاری بالای خود برای پشتیبانی از شریکش استفاده می کند.
جدای از آن، فیلم مملو از صحنه هایی است که مطمئناً در ذهن بیننده می مانند. چه ون کلیف باشد و چه ایستوود که به سمت کلاه یکدیگر تیراندازی کنند، چه این دو در حال شلیک به سیب هایی روی درخت باشند، همه چیز سرگرم کننده و هیجان انگیز است. علاوه بر آن، فهرست بلندبالایی از سرسپردگان شروری وجود دارد که با لباس های شیک مقابل این دو قرار می گیرند. برای لئونه، یک فرد شرور باید زشت باشد، بنابراین چهره های ترسناک در اینجا کم نیست.
۱-The Good, the Bad and the Ugly (1966)آخرین قسمت از سه گانه دلار به طور گسترده ای بهترین وسترن تمام دوران شناخته می شود. داستان خوب، بد، زشت حول محور سه مرد است که به دنبال طلای متعلق به نیروهای کنفدراسیون هستند که در یک قبرستان مخفی دفن شده است.
یکی از آن ها شخصیت ون کلیف، چشم فرشته ای، یا همان شخصیت بد داستان است. او به عنوان یک سرباز قدیمی که اکنون مزدور است به مخاطب معرفی می شود، کسی که حاضر است تا زمانی که دستش به گنج برسد، ز هیچ زورگویی و کشتاری دریغ نکند.
همه چیز در مورد خوب، بد و زشت شایسته ستایش است. تنش، کار با دروبین، موسیقی، دیالوگ، اکشن و روایت عالی، همه با هم ترکیب شده و فیلمی بی عیب و نقصی را خلق کرده اند. ون کلیف، کلینت ایستوود و الی والاش در طول فیلم در بهترین فرم خود باقی می مانند و بازی های آن ها با موسیقی شگفت انگیز انیو موریکونه بزرگ تکمیل می شود.
سوت زدن و دل دلی کردن لحن فیلم را تعریف می کند، در حالی که استفاده از سازهایی مانند فلوت و اوکارینا به تقویت خطر و تنش کمک می کند. در مجموع، این فیلم تاثیر زیادی بر ژانر وسترت و به طور کلی سینما داشت.
رویارویی نهایی به سبک دوئل مکزیکی در بسیاری از فیلمها و تولیدات دیگر تقلید شده است، در حالی که الگوی شل دادن به یک داستان حول سه شخصیت با دیدگاههای اخلاقی متضاد نیز چندین بار در پروژه های سینمایی دیگر استفاده شده است.
کانال عصر ایران در تلگرام